top of page

“Bir gün şöyle dediğini hatırlıyorum: ‘Çünkü kızım ben ataerkilim ve bunu da değiştiremem, bu böyle olmak zorunda, senin ileride ailen olacak, bunu böyle öğrenmek zorundasın sen.’”

“Neredeyse bütün kadınların yaptığı şeylerden bir tanesi: Kendimizi var etmeye çalışıyoruz.”

“Hep zaten öteki gibi hissettiğim için, gittiğim yerlerde yine öteki gibi hisseden insanlarla empati kuruyordum.”

“Feminizm hayatımda çok şeyi değiştirdi.”

“Kalkıp da benim ağzımı kapatıp, beni sıkmaya çalışan birisiyle olamıyorum.”

“Türkiye’de bir kız çocuğu inşaatta çalışmaz, ben orada çalıştım. (…) Dil bilmediğim için onun rahatlığını yaşadım, yani benim hakkımda neler konuşuyorlardı, onu bilmiyorum.”

“‘Sen zaten ne bilirsin, sen zaten kadınsın, duygusalsın ve bunu yapamazsın’a söz söylemeye çalışmanın kendisi çok yorucu.”

“Kendime dair ama gelecekteki planım, şu andaki mevcut kadın ailemle bağlarımı kuvvetlendirmek.”

“Kamusal bir şeyi bir kadının yapması erkeğe göre çok daha zor, beş kat zor, onlara alan açmak, onları ona itmek, teşvik etmek benim için de özgürleştirici bir şey.”

Ses Kaydı

00:00 / 01:04

Deşifre

Fotoğraflar

Görüşme Notu

Ağustos sonu, ikindi vakti, çay bahçesinde buluştuk görüşme için. Önceden tanıdığım bir görüşmeciydi, maskeli-mesafeli de olsa en azından birbirimizi de görmüş oluruz diye düşündük. Pandemi zamanı yaptığım yegâne yüz yüze görüşme oldu bu. Pandeminin hızla, kışın ise yavaştan bastırmaya başladığı şu günlerde ses kaydı üzerine çalışırken, fona sinmiş çocuk cıvıltılarını, kargaları, çay bahçesinin olağan seslerini duymak biraz içimi ısıttı doğrusu. Görüşme sırasında pandeminin de bahsi geçmiş olsa bile sanki pandemi öncesine ait bir kaydı dinliyormuşum gibi hissettim. Zihnin oyunu bu belki, sadece yorgunluğu belki de. Pandemi yorgunluğu.

Önceden tanıdığım bir görüşmeci olduğunu başta belirtmiş oldum ancak buraya düşmek istediğim bir not daha var. Bu çalışmanın başlarında araştırma ekibi olarak yaptığımız toplantılarda üzerine konuştuğumuz bir şey vardı: Uzun zamandır tanışıyor olsak, birlikte çok vakit geçirsek, hatta hayatlarımızın güzergâhlarına, mühim dönemeçlerine tanıklık etsek bile bu birbirimizin hikâyesine bütünüyle aşina olduğumuz anlamına gelmeyebiliyor. Karşılıklı sohbetlerimizde birbirimizi dinlediğimizde ya da akut bir konuşma ihtiyacı anında bu ihtiyacı duyana alan açtığımızda, açmaya çabaladığımızda hikâyelerimizi ister istemez ve genelde sadece belirli bir gündem etrafında aktarmamıza imkân sağlıyor bu. Elbette bunlar da çok kıymetli, devam etme gücü veriyor, devam etme inadımızı perçinliyor. Yine de ister istemez belirli bir gündemi ya da gündemleri oluyor ve o anki anlatı bunlar etrafında biçimleniyor çoğunlukla. Oysa hikâyelerimiz bundan katbekat fazlası. O kadarına aşina olduğumuz hikâyeler de sayılı oluyor genelde. Bu görüşme, görüşmeciyle önceden tanışıklığımız nedeniyle bana bunları tekrar düşündürdü. Ve bu çalışmanın niyetini, biz kadınlara açmaya çalıştığı alanı bir kez daha çok sevdim, önemsedim. Feminist perspektifle kendimizi çalışmaya görüşmeci olarak da dahil edişimizin ne kadar yerinde bir karar olduğuna da bir kez daha ikna oldum.

Görüşmecim 1985 doğumlu. Sosyalist feminist. Çekirdek aile hikâyesinden çıktı yola anlatısında, oradan başlayarak yaşamı-yaşadıklarını sorgulayışını, feminist bilincin uyanışını, bu politik bilincin hayatında değiştirdiği şeyleri ve kendine çizdiği yoldaki yerini anlattı. Öğrenciyken gittiği ve yerleştiği, evlendiği İspanya’ya ve oradaki kadınların yaşantılarına dair izlenimlerini paylaştı, bir pencere de oradan açtı bize. Orada inşaatta, burada yedek parça sektöründe çalışmış diğer başka birçok işin yanı sıra. Çevirmenlik de bunlardan biri ama tek başına evden çeviri yaparak geçimini sağlayamadığını, boşandıktan sonra çeviriyi bırakmak zorunda kaldığını anlattı. Türkiye’de ev kirasını da kendi başına ödemek zorunda olan hemen her kadın çevirmenin yaşadığı, baş etmeye çalıştığı bir durum bu. Şu an, “erkek gibi davranmak zorunda olmadığı” bir işte çalışıyor ve yine de kadın olarak mücadele etmek zorunda. Bu mücadeleyi, bile isteye hayatının her alanına taşıyor bir yandan; kadınlarla müzik yapma pratiği ve ısrarı, kadınlara ait bir sahne yaratma ve orada kadınların birbirine alan açmasına olanak sağlama çabası da bu politik tavrın yansımalarından biri.

 

Görüşme Aslı Takanay tarafından 30 Ağustos 2020’de yapılmıştır.

  • YouTube
  • Instagram
  • Twitter
  • Facebook
bottom of page